Lissabon, mijn favoriete stad aan de Atlantische oceaan. Lissabon kleurt je dag. Letterlijk. Als liefhebber van felle kleuren smelten we, ook bijna letterlijk, door de prachtig geschilderde muren (roze huizen zijn de max!) en de felblauwe hemel waar geen instagramfilter tegenop kan. In bars zoals Portas do Sol, Café a Brasileira of Electrico Banana café is gewoon zitten met het juiste drankje al puur genieten. De zon in het voorjaar is er niet té heet, maar heerlijk aangenaam. Overgoten door een mengeling van zeelucht, de geur van pasteis de Belem en gegrilde sardientjes is er niets dat je vakantiegevoel nog kan afnemen.
Voor Soms Ook Heimwee is Lissabon een van de leukste (en goedkoopste!) citytrips in Europa. Het is een stad vol charme en contrast. De stad van de zeven hemels blinkt van de mozaïeken, gekleurde tegels en kronkelende steegjes, en is apetrots op de historische wijken zoals Alfama en Mouraria.
Lissabon is een citytrip voor diegenen die van gemak houden: goedkoop, warm, gezellig, oceaan en omringd door heerlijke buitenwijken en weelderig groen. Dit is een reisgids over de Portugese hoofdstad Lissabon.
- Wat te doen in Lissabon
- 30 bezienswaardigheden die de moeite waard zijn
- Waar eten en drinken in Lissabon
- Het openbaar vervoer nemen in de stad
- Interessante weetjes over Lissabon
- Reizen naar Lissabon
Wat te doen in Lissabon?
Dit zijn enkele van de leukste dingen om te doen in Lissabon. Ontdek de kleurrijke tegels op de huizen en de beroemde azulejos. In Belém moet je zeker de heerlijke pastéis de nata proeven, terwijl je de indrukwekkende Torre de Belém bewondert die als een wachter over de rivier waakt. Maar er is nog zo veel meer te zien in Lissabon.
Terwijl de Fado zich melancholisch mengt met de zachte zeebries, wandel je door smalle straatjes naar het moderne Parque das Nações. Verken de rijke geschiedenis in Belém, waar je het indrukwekkende Mosteiro dos Jerónimos en de Torre de Belém vindt. Proef de futuristische flair en het bruisende stadsleven. Beklim de heuvel naar het imposante Castelo de São Jorge en geniet van het adembenemende uitzicht over de rode daken en de glinsterende Taag.
30 Bezienswaardigheden in Lissabon en leuke dingen om te doen
Een overzicht per wijk
- Alfama
- Amoreiras
- Alcântara
- Avenidas Novas
- Almada
- Baixa
- Belém
- Chiado
- São Bento
- Parque das Nações
- Sintra
- Leuk in heel de stad
Alfama
Sé Kathedraal
De Sé Kathedraal, ook bekend als de Kathedraal van Lissabon, is de oudste kerk van de stad, gebouwd in de 12e eeuw. Deze kathedraal combineert romaanse, gotische en barokke stijlen en heeft een fascinerend interieur met religieuze kunstwerken. Het biedt ook een prachtig uitzicht over de stad vanaf de klokkentoren.
Panteão Nacional
Het Panteão Nacional, ook bekend als de Santa Engrácia-kerk, is een prachtig barok gebouw dat de graven herbergt van enkele van Portugal’s meest prominente figuren. De bouw van het panteon begon in de 17e eeuw en werd pas voltooid in de 20e eeuw. Het interieur is indrukwekkend en het dakterras biedt een prachtig uitzicht over de stad en de rivier de Taag.
Castelo de São Jorge
Het Castelo de São Jorge is een historisch kasteel dat hoog boven Lissabon uittorent en een panoramisch uitzicht over de stad biedt. Het kasteel dateert uit de middeleeuwen en heeft een rijke geschiedenis, met invloeden van de Moorse en Christelijke bezetting. Bezoekers kunnen door de kasteelmuren wandelen en de archeologische site verkennen.
Casa dos Bicos
De Casa dos Bicos is een opvallend renaissancegebouw met een unieke, diamantvormige gevel, gelegen in het historische centrum van Lissabon. Het gebouw herbergt nu de José Saramago Stichting en een museum gewijd aan de Nobelprijswinnende schrijver. Het interieur biedt tentoonstellingen over Saramago’s leven en werk, evenals culturele evenementen.
Chiado
Convento do Carmo
Het Convento do Carmo is een indrukwekkende gotische kerk en klooster, deels verwoest door de aardbeving van 1755. De openlucht ruïnes en de gotische bogen bieden een unieke sfeer, en het herbergt nu het archeologisch museum van Lissabon. Bezoekers kunnen oude artefacten bewonderen en meer te weten komen over de rijke geschiedenis van de stad.
Igreja do Carmo
De Igreja do Carmo is een gotische kerk die zwaar beschadigd werd tijdens de aardbeving van 1755 en sindsdien in ruïneuze staat verkeert. Het openluchtinterieur en de gotische bogen geven een unieke sfeer aan deze historische plek. Tegenwoordig herbergt de kerk het Museu Arqueológico do Carmo, waar je archeologische vondsten kunt bewonderen.
Amoreiras
Aquaduct van Águas Livres
Het Aquaduct van Águas Livres is een indrukwekkend 18e-eeuws bouwwerk dat Lissabon voorzag van water. Het aquaduct staat bekend om zijn hoge, stenen bogen, die het landschap domineren. Bezoekers kunnen wandelen langs de bovenkant en genieten van het uitzicht over de stad.
Alcântara
Ponte 25 de Abril
De Ponte 25 de Abril is een opvallende hangbrug die Lissabon verbindt met Almada, over de rivier de Taag. De brug, die vaak wordt vergeleken met de Golden Gate Bridge in San Francisco, is een belangrijk verkeersknooppunt. Ze biedt een indrukwekkend uitzicht over de stad en de rivier, vooral bij zonsondergang.
LX Factory bezoeken
LX Factory in Lissabon is een creatief en culturele hub in een voormalig industrieterrein in de wijk Alcântara. Denk aan kunst, design, mode, en gastronomie. Je vindt er vele hippe winkels, innovatieve werkruimtes, kunstgalerijen en unieke restaurants en cafés. Bezoekers worden aangetrokken door de eclectische sfeer, het rijke culturele aanbod en de mogelijkheid om een andere kant van Lissabon te ontdekken, weg van de toeristische trekpleisters.
Almada
Cristo Rei
Het standbeeld van Cristo Rei, geïnspireerd door het beroemde Christusbeeld in Rio de Janeiro, kijkt uit over de rivier de Taag. Dit 28 meter hoge beeld staat op een 82 meter hoge sokkel, waardoor het een indrukwekkend monument is. Vanaf de top heb je een panoramisch uitzicht over Lissabon en de omliggende gebieden.
Baixa
Rossio
Rossio is een levendig plein in het hart van Lissabon, officieel bekend als Praça Dom Pedro IV. Het plein is omringd door historische gebouwen, winkels en gezellige cafés, en is een populaire ontmoetingsplaats voor zowel locals als toeristen. De kenmerkende golvende mozaïekvloer en de barokke fontein dragen bij aan de charmante sfeer.
Elevador de Santa Justa
De Elevador de Santa Justa is een iconische, smeedijzeren lift in het centrum van Lissabon, ontworpen door een leerling van Gustave Eiffel. De lift verbindt de lager gelegen wijk Baixa met het hoger gelegen Bairro Alto en biedt een prachtig uitzicht over de stad. Bovenaan vind je een terras waar je kunt genieten van het panoramische uitzicht.
Praça do Comércio
Praça do Comércio is een groot, elegant plein aan de rivier de Taag, ook wel bekend als Terreiro do Paço. Het plein is omgeven door statige, gele gebouwen en historische monumenten, zoals de triomfboog Arco da Rua Augusta. Het is een populaire plek voor zowel toeristen als locals om te wandelen en te genieten van het uitzicht op de rivier.
São Bento
Palacio de São Bento
Het Palácio de São Bento is de zetel van het Portugese parlement, gevestigd in een voormalig benedictijnenklooster. Dit neoklassieke gebouw heeft een indrukwekkende façade en een rijkelijk versierd interieur. Het is mogelijk om rondleidingen te volgen en meer te leren over de politieke geschiedenis van Portugal.
Sintra
Palacio da Pena
Palacio da Pena is een kleurrijk en sprookjesachtig paleis gelegen in de heuvels van Sintra, een UNESCO-werelderfgoedlocatie. Het paleis combineert verschillende bouwstijlen, waaronder neogotiek, neomanuelstijl en Moorse architectuur. De omliggende tuinen zijn eveneens prachtig en bieden wandelpaden en vergezichten over het landschap.
Estrela
Basílica da Estrela
De Basílica da Estrela is een prachtige basiliek met een indrukwekkende koepel en een rijkelijk versierd interieur. Deze 18e-eeuwse kerk is een van de meest opvallende religieuze gebouwen in Lissabon. Het aangrenzende park, Jardim da Estrela, is een rustige plek voor een wandeling of een picknick.
Belém
Monasterio dos Jerónimos
Het Mosteiro dos Jerónimos is een groot, indrukwekkend klooster in Belém, gebouwd in de laatgotische Manuelstijl. Dit UNESCO-werelderfgoed diende als onderkomen voor de Orde van de Hiëronymieten en speelde een belangrijke rol in de Portugese ontdekkingsreizen. De prachtige kloostergangen en het rijkelijk versierde interieur zijn een bezoek waard.
Torre de Belém
De Torre de Belém is een iconische toren aan de oever van de Taag, gebouwd in de 16e eeuw ter verdediging van de stad. Deze UNESCO-werelderfgoedlocatie is een prachtig voorbeeld van Manuelstijl-architectuur. De toren biedt een fascinerend inzicht in de geschiedenis van de Portugese ontdekkingsreizen.
Monument der Ontdekkingen
Het Monument der Ontdekkingen (Padrão dos Descobrimentos) in Belém eert de Portugese ontdekkingsreizigers uit de 15e en 16e eeuw. Het monument heeft de vorm van een schip met beelden van belangrijke historische figuren, waaronder Hendrik de Zeevaarder. Bezoekers kunnen naar de top klimmen voor een panoramisch uitzicht over de Taag en de stad.
Avenidas Novas
Campo Pequeno
Campo Pequeno is een historische arena voor stierenvechten, gebouwd in de late 19e eeuw in Moorse stijl. Tegenwoordig wordt het gebouw gebruikt voor verschillende evenementen, zoals concerten, tentoonstellingen en sportwedstrijden. De arena herbergt ook een winkelcentrum en verschillende restaurants.
Parque Eduardo VII
Parque Eduardo VII is een groot stadspark dat zich uitstrekt vanaf de Praça Marquês de Pombal naar het noorden. Het park biedt prachtig uitzicht over de stad en de rivier de Taag, vooral vanaf het hoger gelegen uitkijkpunt. Er zijn ook goed onderhouden tuinen, vijvers en een kas met tropische planten.
Museu Calouste Gulbenkian
Het Museu Calouste Gulbenkian herbergt een rijke collectie kunstwerken, van oudheden tot moderne kunst, verzameld door de Armeens-Portugese magnaat Calouste Gulbenkian. Het museum is verdeeld in twee afdelingen: de klassieke collectie en de moderne collectie, met werken van onder andere Rembrandt, Monet en René Lalique. De omliggende tuinen zijn een rustige plek om te wandelen en te genieten van de natuur.
Parque das Nações
Oceanário
Het Oceanário de Lisboa is een van de grootste aquaria ter wereld, gelegen in de moderne wijk Parque das Nações. Het biedt een indrukwekkende verzameling zeeleven, met habitats die de oceaanecosystemen van de wereld nabootsen. Hoogtepunten zijn onder andere de gigantische centrale tank en de verschillende thematische zones.
Torre Vasco da Gama
De Torre Vasco da Gama is een moderne toren gelegen aan de oever van de Taag in de wijk Parque das Nações. De toren, gebouwd voor de Expo ’98, is 145 meter hoog en biedt een observatiedek met een spectaculair uitzicht over de stad en de rivier. De vorm van de toren is geïnspireerd op het zeil van een karveel, een traditioneel Portugees schip.
Ponte Vasco da Gama
De Ponte Vasco da Gama is een indrukwekkende brug over de rivier de Taag en met zijn 17,2 kilometer de langste brug van Europa. De brug verbindt Lissabon met de oostelijke voorsteden en werd geopend ter gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1998. Het is een indrukwekkend staaltje moderne techniek en architectuur.
Gare do Oriente
Gare do Oriente is een modern, architectonisch opvallend treinstation in de wijk Parque das Nações, ontworpen door Santiago Calatrava. Het station dient als belangrijk vervoersknooppunt, met verbindingen voor treinen, bussen en de metro. De glazen en stalen structuur maakt het een indrukwekkend staaltje moderne architectuur.
Parque das Nações
Parque das Nações is een moderne wijk aan de oostkant van Lissabon, ontwikkeld voor de Expo ’98. Dit gebied biedt een mix van culturele, recreatieve en commerciële attracties, waaronder het Oceanário, de kabelbaan en het winkelcentrum Vasco da Gama. De futuristische architectuur en de mooie promenades langs de rivier maken het een populaire plek voor zowel toeristen als locals.
Kabelbaan
De kabelbaan in Parque das Nações biedt een panoramisch uitzicht over de Taag en het moderne stadsdeel van Lissabon. De rit van ongeveer een kilometer lang is een ontspannende manier om het gebied vanuit de lucht te verkennen. Het biedt een unieke kijk op enkele van de belangrijkste bezienswaardigheden, zoals het Oceanário en de Vasco da Gama-toren.
Leuk in heel de stad
De tram nemen, zomaar!
Tram 28 is een icoon van de stad. Hij neemt je mee door smalle, kronkelende straatjes en langs belangrijke bezienswaardigheden van Lissabon. De karakteristieke gele trams bieden een glimp van het dagelijks leven van de locals en zijn de perfecte manier om de stad te ontdekken als je het vele op en af wandelen even beu bent. Het is een must-do voor elke bezoeker. En als de 28 te druk is, spring gewoon op een willekeurige andere tram en laat het lot je leiden.
Kersenlikeur proeven
Ginjinha, of simpelweg Ginja, is een populair Portugese kersenlikeurtje dat vooral in de binnenstad van Lissabon super populair is. Traditioneel wordt het geserveerd in kleine glaasjes, vaak met een ingelegde kers op de bodem, en het is een geliefde traktatie voor zowel locals als toeristen. Je vindt verschillende stalletjes om op straat een slokje te nippen, en ik stel voor dat je dat zeker probeert. Bij A Ginjinha Espinheira drink je de lekkerste!
Een fadohuis bezoeken
Een fadohuis bezoeken in Lissabon is echt wel plezant. Je voelt de emotie in elke noot, zo puur en intens is die muziek. Lekker eten erbij, topavond gegarandeerd. Echt iets wat je niet mag missen als je in de stad bent. Voor een echte fado-ervaring in Lissabon moet je naar Clube de Fado in Alfama, Rua de São João da Praça 86. Een andere aanrader is Tasca do Chico in Bairro Alto, Rua do Diário de Notícias 39, waar de sfeer altijd gezellig en intiem is. Ook A Baiuca, Rua de São Miguel 20, in Alfama biedt geweldige optredens in een knusse setting. Vergeet niet om van tevoren te reserveren, want deze plekken zijn populair!
Waar eten en drinken in Lissabon
Dit zijn enkele van de beste en leukste restaurants in Lissabon.
Lissabon is echt een culinaire hotspot met een overvloed aan geweldige restaurants en barretjes. Geniet van heerlijke zeevruchten en ameijoas, sardines, lekker stukje vlees of moderne vegan dishes. Hier zijn enkele van de beste restaurants die je niet mag missen tijdens je bezoek aan deze betoverende stad.
1. BarAlto
BarAlto is een gezellige en trendy plek in het hart van Bairro Alto. Dit restaurant staat bekend om zijn creatieve Portugese gerechten met een moderne twist. Het sfeervolle interieur en de vriendelijke service maken het de perfecte plek voor een ontspannen avondje uit.
2. Sea Me
Sea Me is een populaire vis- en zeevruchtenrestaurant in het Chiado-district. Hier kun je genieten van een verscheidenheid aan verse visgerechten, sushi en fusion-gerechten. Het moderne en levendige interieur zorgt voor een dynamische eetervaring, ideaal voor visliefhebbers.
3. Mercado da Ribeira
Mercado da Ribeira, ook bekend als Time Out Market, is een food court waar je een breed scala aan Portugese en internationale gerechten kunt proeven. Van traditionele pastéis de nata tot exotische gerechten, hier is voor ieder wat wils. Het bruisende en informele karakter maakt het een geweldige plek om verschillende smaken te ontdekken.
4. LX Factory & 1300 Taberna
1300 Taberna, gelegen in de LX Factory, biedt een unieke eetervaring in een industriële setting. Dit restaurant serveert creatieve en seizoensgebonden gerechten gemaakt van lokale ingrediënten. Het trendy interieur en de kunstzinnige sfeer maken het een favoriete plek onder locals en toeristen.
5. Cervejaria Trindade
Cervejaria Trindade is eigendom van de Trindade-fabriek, de oudste brouwerij in Portugal, die begon met het produceren en verkopen van bier in 1834. Gevestigd in een voormalige klooster, biedt dit restaurant een historische ambiance en een uitgebreide selectie bieren. De menu bevat traditionele Portugese gerechten die perfect passen bij een goed glas bier.
6. Largo
Largo is een stijlvol restaurant gevestigd in een historisch gebouw in Chiado. Het biedt een verfijnde keuken met een focus op Portugese en internationale gerechten. Het elegante interieur, met unieke verlichting en decor, zorgt voor een chique en romantische eetervaring.
7. Restaurante A Praça
Gelegen in de creatieve hub LX Factory, biedt Restaurante A Praça een ontspannen en hippe eetervaring. Het menu is gevarieerd en omvat zowel Portugese klassiekers als internationale gerechten. De informele sfeer en het artistieke decor maken het een populaire keuze voor zowel lunch als diner.
8. Bacalhau com Todos
Bacalhau com Todos is een ode aan de geliefde Portugese kabeljauw. Dit restaurant, gelegen in de buurt van de Alfama, biedt een uitgebreide selectie bacalhau-gerechten. Het gezellige interieur en de authentieke smaken maken het een must-visit voor liefhebbers van deze traditionele vis.
9. Palace Chiado – Eten in een Paleis
Palace Chiado biedt een luxueuze eetervaring in een prachtig gerestaureerd 18e-eeuws paleis. Het restaurant heeft verschillende eetkamers, elk met een uniek thema en decor. Het menu combineert traditionele Portugese gerechten met moderne invloeden, wat zorgt voor een culinaire belevenis in een majestueuze setting.
Vervoer in Lissabon
Eens je bent aangekomen en ingecheckt wil je natuurlijk zo snel mogelijk alle trekpleisters van je lijstje afkruisen, dus is het handig om op voorhand eens te kijken hoe je het best kan navigeren door Lissabon.
Uber in Lissabon: Gemak en comfort tijdens de citytrip
Lissabon is een stad die je met gemak kunt verkennen, en een van de handigste manieren om je door de kronkelende straatjes en heuvelachtige wijken te verplaatsen is met Uber. Of je nu snel van de luchthaven naar je hotel wilt, of van het bruisende Bairro Alto naar de rustige wijk Belém reist, Uber biedt een comfortabele en betrouwbare optie.
Een huurauto huren in Lissabon
Als je langer dan een weekend blijft, is het de moeite om de omgeving buiten het centrum te verkennen. Dan is het handig om een huurauto te overwegen. Deze kan je via Easyterra of Sunnycars voor enkele euro’s per dag boeken. Kijk op voorhand ook even de verkeersregels in Portugal na. Op deze site vind je een overzicht terug.
De metro nemen
Mijn hart begint meteen sneller te slaan bij het metrosysteem in Lissabon. Er zijn 4 lijnen, de rode, blauwe, gele en groene. Kleurtjes! Alle lijnen hebben andere metrostellen in. die. kleurtjes! Zo mooi, zo overzichtelijk, zo handig. En voor de kleurenblinden, staan er nog eens mooi uitgewerkte symbooltjes naast ook.
De metro is eenvoudig te gebruiken en goed georganiseerd. Bij elk station vind je duidelijke routekaarten en informatieborden. Kaartjes zijn verkrijgbaar bij automaten op de stations en de tarieven zijn vriendelijk voor je portemonnee. Een handige tip is om een Viva Viagem-kaart aan te schaffen, die je kunt opladen voor meerdere ritten of een dagpas. Deze kost €0,50 en is oplaadbaar. Als je dus niet van plan bent de metro veel te gebruiken, is dit dus de voordeligste keuze. Je kan ook een 24-uur ticket kopen voor €6,50.
Met vier verschillende lijnen die de belangrijkste wijken en bezienswaardigheden verbinden, biedt de metro een snelle en gemakkelijke manier om je te verplaatsen.
De metro van Lissabon rijdt frequent en brengt je snel naar populaire bezienswaardigheden zoals de historische wijk Alfama, het bruisende Baixa-Chiado, en de moderne wijk Parque das Nações. Bovendien verbindt de metro de luchthaven direct met het stadscentrum, wat het ideaal maakt voor aankomst en vertrek.
Lissabon card
Dit is de officiële toeristenkaart van Lissabon waarmee je gratis gebruik kunt maken van het openbaar vervoer (bus, tram, metro en stadslift, wachtrijen kunt skippen en de mooiste bezienswaardigheden van Lissabon kunt bezoeken. Bovendien zit er ook een gratis treinreis naar Sintra en Cascais in, voor wanneer je het in Lissabon wel gezien hebt. Je kan deze kaart op voorhand online kopen of in Lissabon zelf bij een van de ask me Lisboa centers.
Enkele interessante weetjes over Lissabon
1. De Stad van de Zeven Heuvels
Net als Rome wordt Lissabon vaak de “Stad van de Zeven Heuvels” genoemd. Deze heuvels bieden adembenemende uitzichtpunten over de stad, zoals het uitzicht vanaf Miradouro da Senhora do Monte, dat een panoramisch zicht biedt over de rode daken, de rivier de Taag, en het imposante Castelo de São Jorge.
2. Tram 28
De iconische gele tram 28 is niet zomaar een trammetje, het is een museum op tramsporen. Deze historische tram slingert door de smalle, kronkelende straatjes van Lissabon, langs enkele van de meest pittoreske wijken zoals Alfama, Baixa, en Bairro Alto. Elke rit is een nostalgische reis terug in de tijd en ideaal voor menig fotograaf.
3. Fado: De Ziel van Lissabon
Fado, de melancholische muziekstijl die in de intieme tavernes van Lissabon weerklinkt, is uitgeroepen tot immaterieel cultureel erfgoed door UNESCO. Deze liederen, vaak begeleid door de Portugese gitaar, vertellen verhalen van liefde, verlies, en het dagelijks leven in de stad, en vangen de essentie van de Portugese ziel.
4. Pastéis de Belém
Een Zoete Traditie: Geen bezoek aan Lissabon is compleet zonder het proeven van de beroemde Pastéis de Belém. Deze heerlijke custardtaartjes, gemaakt volgens een geheim recept dat teruggaat tot de 19e eeuw, zijn een symbool van de Portugese baktraditie. De originele winkel in Belém serveert dagelijks duizenden van deze zoete lekkernijen.
5. Lissabon’s verzonken schat
Onder de straten van Lissabon ligt een Romeins amfitheater begraven, ontdekt na de verwoestende aardbeving van 1755. Dit archeologische wonder, gelegen onder het Castelo de São Jorge, biedt een fascinerende blik op de oude geschiedenis van de stad en onthult de diepgewortelde lagen van beschavingen die hier ooit floreerden.
Reizen naar Lissabon
Met het vliegtuig
Lissabon is voornamelijk een citytrip-locatie en voor een kortere trip wil je dus niet te veel tijd verspillen met de heen -en terugreis. Het vliegtuig is nog steeds de snelste optie en brengt je naar de luchthaven van Lissabon, Portella. Deze ligt op 7 km van het centrum. Je kan rechtstreeks van je vlucht op een pendelbus springen die om de 20 minuten passeert voor enkele euro’s. Makkelijk!
Bekijk de goedkoopste vluchten naar Lissabon
Met de auto
Heb je een eerder avontuurlijke vakantie voor ogen? Of wil je wat langer in Portugal blijven plakken? In een dikke 20 uur kan je makkelijk zelf naar Lissabon rijden. De geschatte kost hiervoor is ongeveer €350 en komt dus een beetje goedkoper uit dan 2 retourtickets en is dus voordelig als je met een vriendengroep gaat, bijvoorbeeld. Tip: check op voorhand welke tolwegen je passeert en welke vignetten je moet aanschaffen. Zo kom je niet voor onverwachte kosten te staan. Je kan dit makkelijk checken via deze site.