Ze zeggen dat iedereen in Nicaragua een dichter is.

Ze zeggen dat iedereen in Nicaragua een dichter is. De mevrouw die gezouten bananenchips verkoopt, schrijft poëzie. De bedelende kreupele aan het kruispunt schrijft poëzie. En de politieagent die mij een bekeuring geeft, schrijft dus ook poëzie. Ik moet 100 dollar cash betalen of hij neemt mijn rijbewijs en autopapieren in beslag. Een politieagent of een onderwijzer verdient in Nicaragua slechts 200 dollar per maand. Ik rommel in mijn koffer op zoek naar een half maandloon.
Corruptie komt in de vorm van poëzie of een politieknuppel.

Ondertussen tuffen gele kippenbussen en vrachtwagens volgestapeld met bananen voorbij. Op hun velgen hebben ze stalen pinnen gemonteerd voor als je te dichtbij komt. Lusteloos lopen mannen met machetes langs de kant van de weg. Paarden scharrelen tussen het afval en de dorre bladeren in de open riool. 

Nicaragua is verslingerd aan politiek en poëzie. De dictator Somoza werd in 1956 vermoord door een dichter. Op school dreunen kinderen het werk op van de modernist Rubén Darío. De dichter is een nationale volksheld en ligt in een leeuwengraf in de kathedraal van Léon. President Ortéga is een dichter en ook de vrouw van de president publiceert erotische verzen. 

En vandaag sta ik in het stadspark van Granada terwijl schrijfster Gioconda Belli het 13th International Poetry Festival of Nicaragua opent. Belli vertelt over de keer dat ze door de politie werd tegengehouden maar geen bekeuring kreeg omdat ze als dichter herkend werd. 

Meer dan 600 mensen zitten op houten klapstoeltjes voor het podium waar een resem aan dichters optreden. Venters verkopen popcorn en fruit en ijssplinters die van een ijsblok worden geschraapt en overgoten met siroop terwijl het publiek nog een hele week naar gedichten luistert in Spaans, Noors, Duits, Engels, Portugees, Roemeens, Nederlands enzoverder. 

Boeken zijn hier duur en ook voor reizen heeft men geen geld. Men is er trots op dat dichters van over de hele wereld afzakken naar Nicaragua om hun gezicht te laten zien. 

Nadat de Spaanse dichter Gamoneda is geweest, draag ik mijn lange gedicht ‘Een huis van lucht’ voor, waarna een man genaamd Nabukodonosor de Spaanse vertaling voorleest. Ik hoop dat de politieagent in het publiek zit en voor 100 dollar taco’s trakteert aan iedereen.

Na afloop houdt een vrouw mijn handen vast terwijl ze zegt dat ze naar haar moeder heeft gebeld om haar te vertellen over het gedicht. Ze doet mijn taal na en krast als een papegaai, kraa, krst, krt, terwijl ik dacht dat het Nederlands klonk zoals een lichaam dat tussen lakens woelt. 

Ze zegt dat ze heeft moeten huilen om mijn gedicht. Op dit romantische continent mag poëzie nog naïeve gevoelens aanspreken en zich als een worm in het hart boren. Een andere toeschouwer klampt me aan en vraagt wat mijn taal is.

‘Translation,’ zeg ik. 

Spanjaarden met gouden snorren, boerinnen, een handvol reuzen achtervolgden meisjes die als wulpse koeien dansten, en ergens voorin liepen een vijftigtal dichters achter een praalwagen met een podiumpje op…

’s Anderendaags gonst mijn hoofd na van de 12 jaar oude Flor de Caña. 

De fanfares schetteren na tegen de binnenkant van mijn schedel en aan de buitenkant ben ik geblakerd door de Nicaraguaanse tropenzon; allemaal de schuld van de carnavalsstoet (de dood liep mee, en de duivel, een hoop witte engelen, een aantal paarden, echte en valse, maar ook heksen, Spanjaarden met gouden snorren, boerinnen, een handvol reuzen achtervolgden meisjes die als wulpse koeien dansten, en ergens voorin liepen een vijftigtal dichters achter een praalwagen met een podiumpje op, versierd door bloemen, gevolgd door de oude Spaanse dichter Gamoneda die in een paardenkoets werd voortgetrokken terwijl hij een biertje dronk en zichzelf met zijn hoed koelte toewuifde), dat was de jaarlijkse carnavalstoet die bij elk van de zeven straathoeken in Granada halt hield om een aantal dichters het podium op te jagen die elk één gedicht in hun moedertaal mochten voordragen tot iedereen een keertje aan de beurt was geweest, iedereen moest ook een keertje Viva La Poesia roepen met gebalde vuist in de lucht, Viva La Poesia!, Viva La Poesia!, tot we bij de triomfboog aankwamen, een triomfboog met ‘Los Poetas Del Mundos’ op geschreven, met achter de triomfboog aan de kade bij het water een podium waarop alle dichters van de wereld moesten plaatsnemen, biertje van de sponsor in de hand, te weten Toña en niet Victoria, en de lange fanfare zich aan het goedkeurend oog van alle dichters van de wereld voorstelde, groep na groep, Viva La Poesia!, eerst werd een houten doodskist uit een zwarte praalwagen getild want die zou in het meer worden gegooid, het was traditie dat de doodskist in het water zonk, maar geen zorgen of verdriet, daar danste de dood al met de Spanjaarden met de gouden snorren, dan de meisjes vermomd als wulpse koeien, en jongens met ontblote torso’s die op elkaar inhakten met zachte sabels, en halverwege de performance met de duivel en zijn vele slachtoffers dacht ik plots dit continent te begrijpen, een gevoel dat zich versterkte toen de zon onder ging achter de reuzen met reuzenshirts van de biersponsor aan, mannetjesreuzen en vrouwtjesreuzen die elkaar bij de kont grepen, maar het indrukwekkendste slotakkoord was voor de maan die van ons allen afscheid nam door als een wieg in de hemel te hangen.

Lees ook: De geheime roep van de Quetzal

Enkele tips van Maarten voor een vakantie in Nicaragua

• Je moet niet van poëzie houden om in Nicaragua aan je trekken te komen. Streetfood, maskers, rum en felle kleuren houden iedereen wakker.
• Revoluties in Nicaragua zijn vaste prik. Controleer voor je vertrekt altijd even het reisadvies van de dienst Buitenlandse Zaken. Om dat reisadvies in perspectief te zien kan je ook het reisadvies van andere landen voor ‘hellhole Brussels’ checken. 
• Ondermeer Joker Reizen kan een reis naar Nicaragua uitstippelen (vaak in combinatie met het populairdere Costa Rica)
• Vermijd de hoofdstad Managua, maar ga naar de steden Leon en Granada. 
• Het eiland Isla de Ometepe is de moeite voor wie houdt van vulkaanklimmen, kajakken en zwemmen in bronnen (Ojo de Agua!). Isla de Zapatera is er voor wie houdt van afgelegen plekken vol archeologische sporen. 
• Zwemmen in vulkaankraters is overigens een ding in Nicaragua, bijvoorbeeld in de prachtige Laguna de Apoyo. 
• Neem een strip antibiotica mee.

Alle foto’s werden analoog getrokken door Maarten Inghels